گَزَنه (نام علمی: Urtica dioica) گیاهی از تیره گزنه، علفی و پایا با ساقهای منشعب است. ساقه آن راست و چهارگوش بوده و برگهای آن پوشیده از کرکهای گزندهای است .
خواص دارویی: مداوای مجاری ادرار (پروستات)، درمان دستگاه تنفسی، کاتاره معده، ضد قند خون، افزایش دهنده گلبولهای قرمز خون. صرف نظر از جنبههای خوراکی که به صورت پخته همانند اسفناج خورده میشود و سرشار از مواد معدنی و مغزی است این گیاه حاوی مادهای به نام سکرتین است که بهترین عامل جهت تحریک و به کار انداختن غدد ترشحی هاضمه در معده، روده، کبد، لوزالمعده وکیسه صفرا است . خاصیت مهم دیگر آن کمک ساختن به ساخته شدن گلبولهای سرخ و در نتیجه تنفس مناسب سلولهای بدن است . از نظر طبی این گیاه خواص عجیبی دارد، مدر است و بخصوص کسانی که از رماتیسم، نقرس، سنگ کلیه ناراحتند باید به آن توجه کنند . ضد اسهال است به ویژه در اسهالهای خطرناک که در هنگام شیوع وبا پیدا میشود بکار میرود، خونروشها(خون روش بینی، سینه وانواع دیگر)وخلطهای ناراحت کننده(در سرماخوردگی وگرفتگی مجاری تنفسی)را آرام میکند . مقوی است وبه مادران شیرده جهت زیاد شدن شیر کمک میکند وعادت ماهانه زنان را تنظیم می نمایدویاچنان تأثیری دارد که اگر قاعده گی بطور غیر طبیعی قطع شود مجددأ آن را برقرارمی کند .خون را تصفیه کرده وضدکرم است .استعمال خارجی آن درمواردرماتیسم موفقیت آمیزبوده است .غرغره دهان با فراورده دارویی این گیاه یک ماده ضروری جهت ضدعفونی کردن دهان، رفع ورم و جراحات لثه ومداوای آنژین به شمار میرود، لوسیون و کمپرسهای گزنه در مراقبتهای زیبایی مانندتمیزکردن پوست، از بین بردن آکنه، اگزماوجلوگیری از ریزش موی سر به کارمی رود . قسمتهای مورد استفاده: برگها، سرشاخههای گلداروریشه گزنه مورد استفاده قرار میگیرد . پراکنش جغرافیایی: در ایران درییلاقات اطراف تهران، شمیرانات ودرکرج دردامنههای البرز، کندوان، پل زنگوله، در مناطق شمالی در گیلان درهرزویل وجنگل نودی، عمارلو، راه کبوترچاک به زردچیان، رودبار، آستارا، بندرگز ودرآذربایجان در دامنههای سهند، زنقاب، دیلمان وارسباران بطورخودرودیده میشود .
اخیرا حلقههای پپتیدی ای از عرق گزنه جدا سازی شده است که نام اختصاری گزلین دارند ( ترکیبی از گزنه+انسولین) این حلقهها که اثر ضد دیابت رابه آنها نسبت می دهند قادرند با روی هم قرار گرفتن ایجاد منفذ(pore) نموده و گلوکز را به درون سلول انتقال دهند. تحقیق فوق در دانشگاههای تهران و تورنتو کانادا صورت پذیرفته است.